Danborrada

Danborrada Donostian urtarrilaren 20an ospatzen den jaia da, San Sebastian egunean.
Urtarrilaren 19ko gauerdian, Konstituzio plazan hasten den jaia da, hiriko banderaren altxaerarekin. Gaztelubide elkarteak eta beste elkartetako kideek, Raimundo Sarriegiren San Sebastian Martxa jotzen dute bitartean. Honen ondoren, Erretreta, Tatiago, Diana, Iriyarena eta abar jotzen dituzte elkarte ezberdinetako danborjoleek. Gutxi gorabehera 50 danbor eta 70 kupelez osaturiko ehun Konpainiek hartzen dute parte jaialdian, bakoitzak musika banda bana duelarik.

San Sebastian egunean bertan, eguerdian, Haurren Danborrada egiten da. Udaletxeko terrazatik irten eta  Donostiako Zentroan martxa edo itzulia egiten dute haur eta gazteek.

Kasu honetan jaian abesten den abestia San Sebastianen martxa da, Hau Raimundo Sarriegik konposatu zuen musikarekin eta Serafin Baroja letrak jartzen:



Bagera...!

gu ere bai

gu beti pozez

beti alai!

Sebastian bat bada zeruan

Donostia bat bakarra munduan

hura da santuaeta hau da herriahorra zer dan gure Donostia!

Irutxuloko, Gaztelupeko

Joxemaritar zahar eta gazte

Joxemaritar zahar eta gazte

kalerik kale danborra joaz

umore ona zabaltzen hor dijoaz

Joxemari!

Gaurtandik gerora penak txokoraFestara! Dantzara!Donostiarrei oihu egitera gatozpozaldiz!

Inauteriak datoz!

Bagera...!

gu ere bai

gu beti pozez

beti alai!



San Fermin

Sanfermin festak Iruñean uztailaren 6tik 14ra bitarte ospatzen diren jaiak dira.

San Fermin festak nazioartean entzierroak ezagutarazi ditu, zezenak hiriko Alde Zaharreko zenbait karrikatan zehar korrika egiten duteneko lasterketak. Entzierroak uztailaren 7tik 14ra bitartean egiten dira Festak Nafarroako patroi San Ferminen omenez egiten dira eta erlijio alderdia eta parranda basatia oso ongi bizi dira elkarrekin, eta bada bietara joaten den jendea.

Hamabiak baino lehentxeago, alkate eta zinegotziak udalaren balkoira ateratzen dira. Behean, plazan, milaka lagun hainbat orduz zain egon dira momentua noiz iritsiko; jendetzaren grina eta irrika gora doaz hamabiak urreratzen diren heinean. Ehunka botila txanpan zabaltzen dira eta erdi bana partitzen tripa barrenen eta jendearen arroparen artean. Bero zergela. Xardina batentzako tokirik ez. Suziria bota behar duen zinegotzia balkoi hegira hurbiltzen delarik, beheko jendaila orroaka hasten da aho batez: kantu, oihu, txistu, hitz zakar, eta bai zinkurin ere, zanpatutako norbaiten ahotik. Harrabotsaren handiagatik ozta-ozta aditzen da oihu errituala: 

Pamploneses, viva San Fermín, Iruindarrak, gora San Fermin! Eta orduan badirudi hiri osoa zoratu egin dela, eta dena erabat iraultzen da istanpatean.Ohitura da txupinazoak eztanda egin arte zapia eskumuturrean edo poltsikoan gordeta eramatea.

-Entzierroa Santo Domingo aldaparen beheko aldean hasten da:

Lehenbiziko puska hau, 280 bat metrokoa, entzierroko puskarik arriskutsuena omen da, hala dio ohiturak; zezenek hemen inon baino azkarrago egiten dutelako laster. Ukuilutik atera berriak dira eta berehala hurreratzen zaizkizu. Zehatzago esateko, kalearen azken puska, Udal Plazan sartu aurrekoa, omen da parterik arriskutsuena, han ez baitago inolako babeslekurik erretiratzeko. Gogoan hartu hori zure lasterra non hasi erabakitzeko.
Tarte honetako beheko aldean hobi moduko bat egina dago horman eta barrenean San Ferminen irudi bat. Lasterkariek otoitz antzeko zerbait zuzentzen diote lasterra hasi baino minutu batzuk lehenago.

-Entzierroa kaletik:

Entzierroa ibilbideko hesietatik ikus daiteke. Egur hesi puskarik luzeenak Udal plazan, Mercaderes kaleko bukaeran eta-hauxe luzeena- Estafeta bukaeratik plazarainoko tartean daude.

-Nola parte hartu:

Ibilbidean sartzeko, hartarakoxe sarreretara joan behar da. Lasterkariak ezin dira bertan sartu goizeko 7:00ak jo ondoren. Ordu horretatik aitzina eta 7:30ak bitarte bi ate baizik ez da egoten hesian sartzeko: bat Udalean eta beste bat Merkatu Plazan. Ez saiatu nonnahitik sartzen, aitzindariekin problemarik nahi ez baduzu. Mozkortuta laster egitea erokeri izugarria da. Bai zuretzat eta bai beste guztientzat oso arriskutsua. Hona hemen argazki arriskutsu batzuk:

Amaitzeko, San Ferminaren abestiaren letra:

Uno de Enero,
dos de Febrero,
tres de Marzo,
cuatro de Abril,
cinco de Mayo,
seis de Junio,
siete de Julio San Fermin.

A Pamplona hemos de ir,
con una media,
con una media,
a Pamplona hemos de ir
con una media y un calcetín!

Aste Nagusia

Bilbo, Aste Nagusian, munduko hiririk ospetsuena da. 9 egun luze ondo pasatzeko, kalean egoteko... Jarduera ezin hobeak antolatzen dira pertsona guztientzako, baita arazoak dituzten pertsonentzako.

Kontzertuak asko izaten dira, normalean Abandoibarran edo Botika Zaharrean egiten izaten dira eta musika mota ezberdineko taldeak joaten dira jotzera. Aste Nagusia Arriagan hasten dela esan daiteke, bertan egiten baina txupinazoa (19.00-etan hasten da beti). Urtero pertsona ezberdin bat pregoia emoten du eta gero txupinera Aste Nagusiaren hasiera botatzen du. Badator Marijaia abestia entzuten da eta bilbotar guztiak abesten eta dantzatzen hasten dira.

Mari Jaia edo Marijaia Bilboko aste nagusiaren pertsonaia edo sinbolo ofiziala da, Mari Puri Herrero margolariak 1978ko abuztuan sortutakoa, Jai Batzordearen eskariari erantzunez.
Pertsonaia hau zapia buruan eta baserri giroko jantziak ditu. Aurpegi irribarretsua eta ezaugarri markatuak ditu. Besoak altxatuta ditu, dantzarako jarrera alaian.
Herreroren diseinuari jarraituz, urtero Mari Jaiaren irudi berria plazaratzen dute, erraldoi eta buruhandien modura. Festetako hasieran ateratzen da pregoilari eta txupinerarekin batera, pregoia irakurtzen eta gero txupina botatzen duten bitartean. Jaietako bukaera, aldiz, irudi erraldoiaren erreketarekin markatzen dute.
1997 an "Badator Marijaia" abestia sortu zioten, jaietako himnotzat hartu daitekeena.

Barrakak Etxebarria parkean kokatzen dituzte, hortik su artifizialak ikus daitezke.

Astean zehar, hainabat ekintza ezberdinak Bilbotik zehar kokatuto eta antolatuko dira. Berdin da adina, herrialdea, ... gustokoa dozun zerbait aurkituko dozula siurtatzen dizugu!

Eta orain nohizbait Bilboko jaietara etortzekotan Bilbotarrok himnotzat daukagun abesti xelebrea:

Aste Nagusia bakarra dago

hamar gauekoa munduan.

Abuztuan Bilbon denok batera
katuak eurak be jaietan.

Mari, Mari, Marijaia dator
Mari, Mari, Marijaia dator.

Uger, uger, Bilboko uretan
Mari, Mari, Marijaia dator.

Abuztuan danok zahar eta gazte
gizon eta andre jaietan.

Zapia lepoan alkar hartuta
kolore guztiak dantzetan.

Goxa eta erlojua ez ei doaz batera
bata edo bestea zoratu egin da.

Hara, hara, hara, hara nor datorren
hara, hara, hara, gure Marijaia.

Ene, ene, ene, oi ai ene bada
aste hau pasata barriro joango da.

Marijaia bera gure Marijaia
Bilbora etorri da Aste Nagusira.

Aste Nagusi bakarra munduan
bakarra munduan MARIJAIA!